Секталар һәм диннәр

Соңгы бер-ике елда диннәр һәм секталар турында, аларның берсе-берсенә булган бәйләнеше турында уйлана башладым. Ничектер, кечкенә яшьтән секталарның начар, кешене кол итә торган оешма булуын өйрәтеп килделәр. Ләкин, үсә төшкәч, Христиан диненең, мәсәлән, сектадан килеп чыкканлыгын белдем , һәм, еллар дәвамында "утыртылган" идеология, минем күңелемдә ишелә башлады. Чыннан да, секталар "зур" диннәр кебек үк үзләренә хас идеологиясен бердәнбер һәм дөрес дип уйлыйлар, моннан ары, халыкны креатив, иҗади юллар ярдәмендә үзләренә җәлеп итәргә тырышалар, башка сүзләр белән әйткәндә, маркетинг белән шөгылләнәләр, үзләрен кулланнучыга "саталар". Ярар, булды ди. Алайсы нишләп секталарны Русиядә тыялар? Төп канунда сүз иреге һ.б. акка кара белә язылган бит, ләбаса! Монда Традицион чиркәүдән кешеләр ваз кичәр дигән курку да бардыр. Эшмәкәрлек фокусыннан караганда, чиркәүнең, кеше санын югалткан саен, табышы да шактый кими: китаплар, дини җиһазлар алучылар, чиркәү хезмәтләре өчен түләүләр азая.
Гасырлар дәвамында, Рус Православ чиркәве мондый күренешләрдән курка бирде, хәзер, сизелмичә, бу курку хисе Русиядәге Ислам диненә күчәргә тора. Ә Ислам динен чишмәсен, гасырлар дәвамында нәкъ секталар баетып торган! Суфичылар үзләре генә дә ни тора!
Бу араларда Нурчылар агымында катнашучыларны Русия хөкүмәте тарафыннан эзерлекләүләр башланды. Бу секта үз алдына бернинди кан коюны да, экстремизмны да максат итеп куймый. Ә бәлки, киресенчә, халык арасында гыйлем, мәгариф нурын таратуныдыр. Берничә кызыклы журнал чыгарып киләләр, төрле илләрдә мәктәпләр ачалар (төрек лицейлары исеме астында). Укучылар фәннәр буенча алдынгы урыннарда. Эчмиләр, тәртипле. Русиягә андыйлар кирәкми дә инде...