Thursday, August 2, 2007

Русиянең иң эре нифть хосусый ширкәтләренең берсен дәүләт үзенә тартып алды

Русия хөкүмәтенең нифть-энергетика өлкәсенә караґан активларны тартып алу сәяәсәтенең чираттаґы бер адымы – Михаил Гуцериев оештырґан компаниянең Базэл ширкәте астына керүе. Михаил Гуцериев РуссНефть ширкәтен 2002 елда бөтен ил буенча таралґан оешмалардан оештырґан, һәм берничә ел эчендә ул, төрле белгечләр фаразлавынча, 10 миллиард долларґа якын базар капитализациясенә ия булґан. Ә нифть чыґымы буенча исә ул хәтта Русия базарында утыз елдан артык эш алып барґан Башнефть ширкәтен узып, җиденче урынґа күтәрелгән.
Хәзерге заман Русия тарихында мондый уңышка ирешү – үтә дә сирәк очрак, моңа бары тик алдынґы технологияләрне һәм эффектив идарә итү тәҗрибәсен куллану аркылы ирешеп була. Ләкин, күрәсең, кайбер сәяси көчләргә мондый адымнар бик ошап җитмәгән. Аеруча, илнең алдынґы Роснефть һәм Газпром корпорацияләренең эффектив эшчәнлекне җайлый алмау шартларында. Ярты ел чамасы элек, Михаил Гуцериевка, үзе раславына, тиешле органнар тарафыннан шактый куркыныч кисәтүләр килә башлаґан; берничә тапкыр аны, РуссНефтьнең салым түләүләрен тиешенчә башкармавы өчен Прокуратураґа чакырґаннар, һәм, бу ґаепләнүләрдән акланыр өчен, эшмәкәр үзенең иң табышлы ширкәтен Кремльгә якын торґан Базэл компаниясенә сату турында килешүгә кул куярґа мәҗбүр. Сәүдә килешүенең бәясе әлегә ачыкланмады. РуссНефтьнең элеккеге җитәкчесе исә,
үзе тараткан пресс-релиз сүзләренә караґанда, бизнес-проектлардан чыґып, фән белән шөґыйльләнергә җыена. Ихтимал, бу киләсе елда үтәчәк Русия президенты сайлаулары белән бәйле.

Әлеге вакыйґалар башка Русия нефть активларының киләчәге турындаґы вәзґыятьне янә киеренке итә. Беренче чиратта кече нефть компанияләре активларының гигантлар (Газпром һәм Роснефть) кулы астына керү ихтималы шактый расланґан. Мәсәлән, соңґы айларда Башкортостан нефть сәнәґате өлкәсендә булґан күпсанлы спекуляцяиләр һәм алыш-биреш уены, Башнефтьнең киләчәген алда үтеп киткән ике төп дәүләт компанияләре канаты астына керүе мөмкинчелегенә ишарәли. Бу мәсьәләгә ноктаны Путин администрациясе куя алмаґан орчакта, киләсе президент куер кебек төсле. Рәхимов, сәясәттә калыр өчен, Башнефтьне сатарґа әзер. Күпмедер вакыттан соң, ә бәлки берьюлы ук Татанефтьнең язмышы да шул якка борылырґа бик тә мөмкин. Газпром белән Роснефтьнең аппетиты һәм тәкәбберлеге чиксез бит, юґыйсә…

Түбәндәге графта Русиянең туґыз ширкәте нифть җитештерү күләме буенчә тезелгән. Горизонталь турыпочмак тулаем җитештерүне күрсәтсә (миллион баррель/көнгә), икенчесе чаґыштырмача өлешне күрсәтә (%).

No comments: